Blogia
En el río pasan ahogados todos los espejos del pasado

FRATO Y LA ESCUELA: MANTIENE SU VIGENCIA ESTE DIBUJO DE 1970? LOS ALUMNOS OPINAN...

FRATO Y LA ESCUELA: MANTIENE SU VIGENCIA ESTE DIBUJO DE 1970? LOS ALUMNOS OPINAN...

Cuando un profesor cede el micrófono a sus alumnos y escucha atentamente su opinión sobre temas tan controvertidos y cotidianos para ellos como la educación, el sistema educativo en el que están (estamos) inmersos, las respuestas son deslumbrantes.

A menudo pensamos que por ser adolescentes son menos reflexivos, más alocados, pero nada más lejos de la realidad: si les das la oportunidad de decirte lo que piensan, cómo se sienten en el sistema que los cataloga, pesa, mide, evalúa, clasifica, abandona o encumbra, entonces se abre una brecha tan dolorosa e intensa que no puedes permanecer al margen.

Un día de hace dos semanas les propuse una actividad diferente a las que normalmente hacemos en clase de Música:

Lo que hice con mis alumnos de Atención educativa (3º ESO), Música (4º ESO y 1º BACHILLERATO) fue echar un vistazo a los siguientes vídeos:

a) primero, la conferencia de Lizzy Velasquez, una joven con una enfermedad rarísima que nos da una lección de fortaleza y compromiso con la vida. Este enlace os mostrará su fabulosa e impactante charla.

b) Después, vimos a Sir Ken Robinson, un pedagogo admirado en todo el mundo por sus ideas revolucionarias sobre educación y creatividad.

Vimos dos vídeos: en uno, analiza el Paradigma del sistema educativo, dándonos las claves que sustentan un modelo ya arcaico de educación pero que nos resistimos a abandonar.

En el segundo vídeo (enlace aquí) lo escuchamos hablar sobre cómo las escuelas destruyen normalmente la creatividad. 

c) Finalmente, fuimos a Frato y su magnífica "MÁQUINA DE LA ESCUELA", una imagen sobre la que quise hacer reflexionar a los alumnos. La pregunta que les hice fue la siguiente: "¿Creéis que esta imagen de la escuela (de 1970) tiene vigencia hoy en día? ¿por qué?"

Y a continuación os muestro algunas de sus respuestas:

22 DE NUESTROS ALUMNOS OPINAN…

-“[…] Los maestros y profesores no les dejan experimentar (a los alumnos) por ellos mismos, les dicen todo el tiempo lo que tienen que hacer, las consecuencias de esto son que en el futuro cuando estos niños tengan que pensar por ellos mismos y elaborar distintas hipótesis, no serán capaces de hacerlo.” (NEREA BOUZA, 4º ESO C)

-“[…] En la parte de arriba se ve entrar a los materiales en lotes, primero y en mayor cantidad libros de texto, supongo que de ciencias, en segundo lugar se aprecia una bandera que refleja las humanidades y balones y raquetas, la educación física, y finalmente vemos a materiales artísticos, como pinceles, entrar en menor cantidad: esto refleja la jerarquía de las materias y las que son “más importantes”. Los hombres que mueven toda la maquinaria son muy parecidos a los niños que salen: lo que se nos dice es que ellos hacen iguales a los niños, considerados estos buenos ciudadanos y mejores personas que los que salen por el tubo de “residuos”. (JOSÉ ANTONIO ZUBIELA, 4º ESO B)

-“[…] En este sistema lo que se quiere es hacer de nosotros, en el futuro, máquinas, personas sin gustos, que todos hagamos lo mismo.” (ISMAEL SUÁREZ, 4º ESO B)

-“[…] Todo el que no llega al “aprobado” en este sistema es etiquetado como un desecho. “Si juzgas a un pez por cómo escala un árbol pasará toda su vida pensando que es idiota.” Aquí el que no es bueno en las asignaturas “importantes” es un inútil. Da igual que sea un hacha en dibujo o un artista en música, porque eso no tiene la suficiente consideración ya que pueden hacer pensar demasiado al proletariado.” (ALBA RODRÍGUEZ, 4º ESO B)

-“[…] Na primeira (ventá vemos que) os rapaces son analizados e clasificados en dous grupos: os que poden seguir na escola porque son “normales” e os que forman parte do cubo do lixo, por ser “raros”, “diferentes”, “perigosos para a sociedade”. Estes últimos están etiquetados con palabras como “retraso”, “traballo de menores”, “drogas”, “bar”, ignorancia” e son excluídos en clases diferenciadas, considerándoos persoas non académicas, persoas indignas, convencéndoos de que nunca chegarán a ser nada na vida porque non encaixan na sociedade. […]

[…] O parecido da escola cunha fábrica é inmenso, tan inmenso que chega a convertir aos alumnos en pezas que necesitan ser pulidas e homoxéneas para encaixar, pezas nas que unha pequena diferenza é motivo de alarma para o director da fábrica, o cal asústase, porque se unha delas cobra vida e se rebela é posible que outras fagan o mesmo, o que provocaría que o negocio se lle fose das mans. […]

[…] Pode ser que nestes últimos anos diminuíra a marxinación por etnias, clases sociais, xénero e  relixión, pero os prexuízos seguen presentes. […]

[…] A política controla a educación, e a educación […] cambia as persoas de raíz.” (MARÍA ROMERO, 4º ESO B)

-“[…] En la escuela entramos a los tres años, separándonos a todos por edades, a esta edad somos esponjas que absorben todo lo que se nos dice y no nos cuestionamos si es cierto o no, es así y punto. Por lo cual, ya vamos creciendo con conceptos mal fijados y en una sociedad que inconscientemente los apoya. A partir de los seis años entramos en la educación primaria donde la cosa se controla más y a los niños se les obliga a “responder”, a copiar las cosas que les dijeron que tenían que chapar, en un examen, donde al final el profesor colocará un número, y ahí empieza todo: a medida que avanzas en la escuela te vas convirtiendo en un número, y eres solo eso, no una persona con ideas ni imaginación, sino simplemente un número (10, 8, 6, 4…). Y la gente empieza a catalogarte, si eres un 8 o un 10 la gente te da la enhorabuena, pero si eres un 4 o un 5, sea cual sea la causa (problemas en casa, déficit de atención…) ya eres un residuo, porque no cumples con las expectativas y nunca llegarás a ser algo en la vida, pero tienes que continuar en la enseñanza obligatoria, donde ya llega la educación secundaria, donde los dos primeros años son iguales a los anteriores solo que con menos tiempo libre y más que chapar, bueno, a excepción de algún profesor chiflado que intenta enseñarte a pensar por ti mismo y a no dar nada por hecho, pero te explican que están locos, así que qué más da.

En los dos últimos años de la secundaria, si es que llegas a ellos, sobre todo en el último año, es cuando te explican que para algunos solo eres un número, que sí, que eres un 10, pero de qué te sirve si solo te acuerdas de los conceptos dados en la clase anterior. Y entonces algo se rompe y empiezas a pensar, y te deprimes y te enfadas, y te rebelas, porque sabes que eres más que un número y lo vas a demostrar aunque no sepas cómo.

[…] Gracias a estos profesores locos que te enseñan a pensar este tipo de escuela tiene los días contados.” (MERCEDES CASTRO, 4º ESO A)

“[…] Un estereotipo dos moitos que hai, moi presente, é o de inculcar aos estudantes que se dediquen á medicina ou a algunha enxeñería xa que “ten saídas” e “dá cartos”, mantendo os cartos como camiño cara a felicidade: este feito limita a moitas persoas a chegar ata a verdadeira felicidade e non estudar algo co que realmente gocen.

[…] Tamén penso que os políticos manéxannos como se foramos marionetas, como se pode ver na última lei de educación. Ás veces non nos decatamos das patadas no cú que nos dan, pero hai outras que levan moita forza e é imposible non reaccionar. Escola pública? Perdón? Público/a: relativo ou pertencente á comunidade; a TODA a comunidade e non só aos que teñen cartos. A algún que outro político non lle viña nada pero que nada mal revisar conceptos no dicionario ou calquera outro medio que non estea previamente manipulado por el.

[…] Atentamente: un robot que vai camiño do contenedor de residuos.” (LUCÍA PALOMANES, 4º ESO A)

“[…] Esto nos demuestra que debemos perseguir nuestros sueños, aunque los prejuicios de la sociedad hagan que nos llamen fracasados por no ser un robot más. Esperemos que poco a poco la mentalidad cambie y estas “fábricas” aprendan a no tirar “desechos”. (PABLO DELGADO, 4º ESO A)

“[…] Entramos en ella como niños, felices, sin embargo saldremos de ella como “pequeños adultos”, todos con un mismo propósito.” (MARÍA GALLEGO, 4º ESO A)

“[…] Salen con las palabras CARRERA, BIENESTAR, CULTURA, DIGNIDAD, PODER en la cabeza, creyendo que eso es lo que ellos quieren, y con la frase: “¡Sed buenos ciudadanos, la sociedad os espera!”, sin darse cuenta de que todo ese tiempo han estado encerrados en un lugar donde han cortado su creatividad y los han convertido en esclavos […]. Pero, ¿y si eso no es lo que ellos querían?” (JOSEBA DELGADO, 4º ESO A)

-“[…] Primeira fase da nosa fábrica, desprendernos daquelo que non nos serve, pero antes de nada facémoslle ver por que non nos serve e por que nunca nos servirá, para asegurarnos de que non volva a intentar abrir a porta.

[…] E de súpeto chega un momento no que pensas por ti só, sen que ninguén che mande e convérteste nunha especie de bicho. […] Levo trece anos estudando e non son NADA. Pero sei pensar e ninguén me ensinou neste sitio. Non sei nada do colexio comparándoo co que sei por ser persoa. E ninguén me ensinou a camiñar pola vida. Non me sei as capitais, nin as rochas, nin as cousas das que non sei nin o nome: pero sei pensar. E non son NADA. Entrei aquí para querer saír. Ninguén quere estar aquí, ninguén quere notas, ninguén sabe todo o que quixeron que souberamos… Que fago? Intentaron lavarme o cerebro e non o conseguiron, e grazas a eso son NADA? Teño amigos ós que consideran tontos por sacar cincos, os meus amigos son números… Non sei de que estou falando xa… Podería darlle tantas voltas… Co fácil que era que me deras unha fórmula para resolver a viñeta en vez de obrigarme a pensar… Si, son VÍCTIMA. E creo que se volvo a acender a pantalla do móbil para ver a viñeta deixo os estudos. Sigo sendo NADA. E marcharei de aquí sen saber NADA. Se deran títulos en ser persoa…” (SABELA DOMÍNGUEZ, 4º ESO A)

“[…] Os profesores non se preocupan polos alumnos, só unha minoría o fai, e esa minoría é tomada por tolos polo demais profesorado. […] Quen dixo que para ser algo na vida hai que ter unha carreira? Para ser algo na vida hai que ter unha carreira? Para ser algo na vida hai que ser boa persoa co mundo, hai que pensar e non acatar normas absurdas que o único que fan é meternos nunha sumisión eterna.” (IRIA PRIETO, 4º ESO A)

“[…] Desde mi punto de vista, desde pequeños nos envían a la escuela, robándonos la creatividad e imaginación con las que nacemos, y quitándonos horas de juego y diversión. Nos tratan como máquinas, nos lavan el cerebro, nos sientan en sillas y lo único que hay que hacer es prestar atención durante horas y horas a explicaciones interminables de profesores, que solo intentan hacer bien su trabajo. […]” (ANDREA ÁLVAREZ, 4º ESO A)

“[…] Unha vez impostas a materias de interese analízase ao alumnado, e todos aqueles aos que lles coste algunha materia, lles coste atender en clase ou simplemente porque o seu ámbito familiar non sexa o que a eles lles interese, por exemplo, aqueles rapaces que viven en barrios marxinais, son enviados a “reforzos” coñecidos vulgarmente como “clases para tontos”, rexeitándoos e marcándoos para sempre como desperdicios da sociedade; e só porque nunca ninguén se parou a escoitalos e atendelos tres minutos máis do que se atende ao resto do alumnado.” (ALBA PARADA, 4º ESO A)

“[…] Estudiar para aprobar, aprobar para conseguir un título, conseguir un título para trabajar, y trabajar para jubilarse. Nadie se plantea que existan personas que no quieran seguir el camino, formar parte de la misma máquina. ¿Acaso no podemos elegir ser una pieza suelta? Para ellos siempre va a tener todo la misma importancia: primero matemáticas y lenguas, luego ciencias, luego humanidades y, finalmente, las artes. ¿Qué tiene preparado la sociedad, el sistema educativo, para las personas que no quieran seguir el camino, los que quieran ser bailarines o actores, o pintores, o músicos, o historiadores? Nada. No tiene nada en absoluto porque sus miembros creen que todos debemos ir hacia el mismo lugar y no salirnos de la línea por la que todos vamos. Y yo me pregunto… ¿algún día cambiará todo esto?.” (NOA MÉNDEZ, 3º ESO A)

“[…] Por ejemplo, en matemáticas, ¿por qué 2+2 tiene que ser 4? O ¿Por qué 3+3 son 6? Nunca nos dejaron pensar en ello, nos dieron unas normas a las que hay que seguir. Si no las aceptas, o simplemente eres diferente, serás un desecho, y no te querrán: no les sirves.

[…] Si no nos dejan salir de las normas, ¿cómo quieren que desarrollemos nuestra inteligencia, si no nos dejan razonar, pensar…? Al fin y al cabo vamos a conseguir lo que quieren: crear a unos verdaderos clones; en varios años seremos todos iguales, sabremos todos lo mismo y si hay alguien diferente será desechado.” (IVANA RIVERA, 3º ESO C)

“[…] Los que no llegan a lo alto son echados y no conseguirán casi nada en el futuro, mientras que unos pocos tendrán casi todo, y lo poco que consigan los que quedan echados se lo robará “el futuro de la sociedad”. (DOUGLAS ANDRADE, 4º ESO D)

“[…] Todo tiene un lado bueno y un lado malo, es bueno ser imperfecto y cometer errores para aprender de ellos, seas inteligente o no; a unos se les dan mejor unas cosas y a otros otras, no por eso el mundo va a ser mejor o peor. Los niños que tratan como desechos, a pesar de ser menos inteligentes, tendrán sus virtudes. […]” (DANIEL RODRÍGUEZ, 4º ESO D)

“[…] A mí no me gustaría que todo el mundo fuese igual, cada uno es especial a su manera.” (ÁNGELA OTERO, 4º ESO D)

“[…] Tamén nos fala do ideal de felicidade que a todos se nos impón dende sempre, o cal non sempre é acertado. Cada un debe escoller o seu propio camiño para chegar a ser feliz, os cánones marcados de xeito tradicional non son sempre os axeitados.” (NAYIM GONZÁLEZ, 1º BACH A)

“[…] Estou segura de que na miña escola todos entramos e saímos pola mesma porta, pero algúns saímos igual ca entramos e aínda máis seguros de qué é o que queremos, outros saen xa domesticados por esas persoas que se cren alguén para domesticar.

[…] Actualmente eses desfeitos séguense tirando pola borda, non se loita polas persoas que non logran algo á primeira. […]

[…] Eu teño claro e asumido que son un deses desfeitos pero non vou deixar que me tiren fóra senón que sairei da escola sendo a persoa que era cando entrei. […]

[…] Esto é unha imaxe, unha ilustración […]. A metáfora desta imaxe son esas cintas, coma as do supermercado, polas que pasan os nenos, e ese tubo de “desfeitos” por onde saen os que se negan a cambiar. É certo, acaso non podemos dicir que as metáforas din unha verdade pero oculta?” (MARTA FERNÁNDEZ, 1º BACH A)

“[…] El sistema actual no es una fábrica, es más bien una ciudad costera: la línea de la excelencia es la primera línea de playa, que son los que más estrellas reciben, y a la vez son los más altos.

O vales o te quedas atrás. Y aunque seas un hotel con un buen servicio, buena relación  calidad-precio y todo lo demás, si no destacas a su gusto no sirves para destrozar el ya de por sí demacrado y despoblado litoral español.

[…] Con respecto al sistema que estoy a punto de acabar: sí que me modificó como persona, pero no como quisieron. Yo podría ser un hotel en primera línea de playa, pero el problema es que aprecio la belleza del mundo y no quiero destruir más playas. […]” (PEDRO TABOADA, 1º BACH A)

Y VOSOTR@S, COMPAÑER@S, ¿QUÉ PENSÁIS?

0 comentarios